Terugblik op Yalda 2018

Het is al uren donker wanneer ik half acht ’s avonds podium Mozaïek binnenstap. Het is namelijk de langste nacht van het jaar, en wederom vier ik dat hier met stichting Granate. Het uitgangspunt van de avond is de Iraanse Yalda viering. Tijdens Yalda de langste nacht wordt de geboorte van de oude zonnegod Mitra gevierd met poëzie en verhalen. Granate doet er nog een schepje bovenop met dans, muziek en film uit vele windstreken. Met mijn familie en vrienden – net zoals de andere Yaldagangers een mix van Iraniërs en Iranofielen – drinken we nog een glas wijn voordat we de zaal binnengaan.

“Sommigen verwachten een Iraans feest, maar dan komen jullie hier en dan is het ook uw feest,” zegt Nafiss Nia, oprichter en artistiek leider van Granate. Yalda is een samensmelting van culturen die we hier in Nederland vinden, maar Perzische elementen zijn zeker ook zichtbaar. De prachtige strofes van de legendarische Perzische dichter Hafez worden voorgedragen, zoals “de maan verbleekt naast jouw stralende gezicht.” Deze melange wordt gesymboliseerd door de Yalda tafel die bestaat uit watermeloenen, granaatappels en kerstlichtjes. Elk ervan heeft zo haar eigen betekenis. Dit is geen avond voor puristen en ik voel me thuis.

De muziek wordt verzorgd door een formidabel ensemble bestaande uit een verscheidenheid aan muzikanten. Van cello tot trompet, van basgitaar tot trommel. Naadloos wandelt de muziek van genre naar genre. De woorden ‘exotisch kerstensemble’ kunnen het misschien nog het beste omschrijven. We mogen genieten van twee jonge dichters, Meliza de Vries en Onias Landveld. Beide voordrachten hebben een humoristisch randje. Meliza zoomt tegelijkertijd in en uit wanneer ze het heeft over de migratie van postduiven, Onias is wat sensueler en praat over zeeën van feromonen en werelden die botsen en botsen en botsen… Dan gaat het licht reizen, want het publiek mag ook bijdragen. Een gedicht daarvan is van Margaret Atwood en gaat over de zonnewende. “The solstice… where the past lets go of and becomes the future.”

Dans ontbreekt natuurlijk niet. Harriet IJssel de Schepper & Mascha Meijman dansen Flamenco met opzwepende muziek en tapdans. Dit is wederom een hybride vorm: de Zuid-Spaanse dans laat duidelijk haar Noord-Afrikaanse roots zien. Tussen de optredens door kijken we films. ‘The Lighthouse‘ van Simon Scheiber is een inspirerende animatiefilm over verkennen, ‘To Do List’ van Stephane Kaas over online surfen grappig en ontzettend herkenbaar en Simorgh Meghdad Asadi een mooi kalligrafische animatie van een oud Perzisch gedicht over de zoektocht van vogels naar goddelijke wijsheid.

Mounir Samuel maakt er een waar spektakel van en komt met Djellaba en gebedskleed het podium op. Deze half-Egyptische schrijver en politicoloog heeft naast gevoel voor scherpe opiniestukken ook aanleg voor de dichtkunst. Zijn gedichten gaan over religie, liefde en over Mounir zelf – wat namelijk licht betekent.

Nafiss Nia laat zien dat ze naast evenementen organiseren ook kan dichten als de beste. “Met handen langer dan benen kom ik naar je terug.” Deze Perzische uitdrukking betekent ongeveer hetzelfde als ‘met hangende pootjes’ en heeft ze kundig verweven in de Nederlandse taal. De laatste voordracht is van Anne Vegter, voormalig dichter des vaderlands. Ze eindigt op vrolijke, licht utopische noot: “Het kan niet lang meer duren of op alle scholen wordt het vak liefde gegeven,” aldus Anne. Andere ‘voorspellingen’ zijn bijvoorbeeld een gen voor geluk.

De avond eindigt met een knaller: Een aantal Perzische classics worden gezongen en een enorm enthousiasme ontstaat onder de Iraniërs in het publiek. Dit werkt aanstekelijk: iedereen is klaar om beneden te feesten en te dansen. Of het dansen heeft geduurd tot de zon opkwam, houd ik nog even geheim.

Maya Reus

Maya Reus is student Midden-Oosten studies in Leiden. Ze heeft een voorliefde voor literatuur en culturele diversiteit. Opgegroeid in Amsterdam heeft ze een netwerk van cultureel geïnteresseerde jongeren om zich heen.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze activiteiten.

Uw aanmelding voor onze nieuwsbrief is bevestigd!